شهرستان اسفراين در جنوب شرقی استان خراسان شمالي قرار گرفته و از شمال به شهرستان های بجنورد و شیروان، از شمال شرقی به شهرستان فاروج، از غرب به شهرستان جاجرم و از جنوب و جنوب شرقی به استان خراسان رضوی محدود می شود.
به گزارش سپهرآیین ، شهرستان اسفراین با مساحت بالغ بر حدود 5345 کیلومتر مربع دارای 2 شهر اسفراین وصفی آباد، 1 بخش، 7 دهستان و 150 آبادی است. مرکز ملی آمار ایران در سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1395 ، جمعیت شهرستان اسفراین را 120513 نفر اعلام کرده است.
شهرستان اسفراین در دامنۀ جنوبی کوه های آلاداغ و جنوب و غرب شاه جهان قرار گرفته و در جنوب آن نیز رشته کوه های کم ارتفاع تر از جمله کوه های جغتای وجود دارد. عمده ترین مراکز سکونتی، دشت اسفراین و صفی آباد هستند.
پیشینه
آثار به جای مانده از استقرارهای پیش از تاریخی از جمله «جیران تپه» در شهرستان اسفراین نشان دهندۀ سابقه تاریخی کهن این منطقه است. اسفراین در دوره های اشکانی و ساسانی نیز همواره جزو ولایات مهم به شمار می رفته و بارها در متون تاریخی و جغرافیایی از آن نام برده شده است.
در دوره اسلامی نیز اسفراین به دلیل قرار داشتن بر سر راه کاروانروی نیشابور به جرجان(گرگان)رونق خاصی یافت و بیش از پیش شکوفا شد. ارگ بلقیس در نزدیکی شهر اسفراین از جمله مهمترین بقایای شهرهای دوره اسلامی است. در بیشتر منابع تاریخی متعلق به دوره اسلامی، به اتفاقات وتحولات این شهرستان تاریخی اشاره شده است.
فرهـنـگ و هنــر
کاوش های باستان شناسی در محوطه باستانی ارگ بلقیس اسفراین گوشه هائی از فرهنگ و تمدن این کانون مدنی بویژه در دوران اسلامی را معرفی نموده است. یافته های این کاوش ها نشان می دهند معماری و هنر های تزئینی وابسته به آن نظیر گچبری، آجرکاری، کاشی ، هنر سفالگری، فلزکاری این منطقه در دوران اسلامی بسیار شکوفا بوده است.
همچنین وجود بقاع متبرکه فراوان در این شهرستان نظیر امامزاده احمدبن موسی کوران، شاهزاده محمد باغشجرد، امامزاده حمزه بن موسی دهنه شیرین و ...با معماریهای کم نظیر و آرایه های فراوانی چون گچبری، نقاشی دیواری، کاشیکاری و کتیبه خود بخشی از تاریخ این هنر ها را نشان می دهد.
اقوام کرد، ترک و تات از ساکنین اصلی این شهرستان هستند که هر یک فرهنگ، آیین و هنرهای مختص به خود را دارند. قدمت سکونت کردهای این شهرستان به عصر صفویه باز می گردد، ترکها که عمدتا ساکن صفی آباد هستند ریشه ای 300 ساله دارند و تات نشینان نیز که در روستاهایی همچون رویین با قدمتی هزارساله سکونت دارند. وجود تنوع قومیتی جذابیتی کم نظیر به این منطقه بخشیده است.
انتهای پیام /حسن آبادی